Καλή επιτυχία! Διαγώνισμα Βιολογίας Α΄ γυμνασίου – Τι είναι η ζωή;

(Εκτύπωση σε χαρτί, 1.50 Χ 2.10m)

Πρόκειται για ένα προγραμματισμένο διαγώνισμα στο μάθημα της Βιολογίας που απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες της Α΄ γυμνασίου σε ένα ελληνικό σχολείο της εποχής μας, ελέγχοντας τις πρώτες γνώσεις που αποκτούν για το φαινόμενο της ζωής.

Το πρώτο κεφάλαιο του σχολικού βιβλίου αναρωτάται τι είναι η ζωή και όλη η ύλη εξαντλείται στα χαρακτηριστικά της. Ορισμοί, ταξινομήσεις, παραδείγματα και εικόνες. Κυρίαρχο παράδειγμα ο άνθρωπος. Το βιβλίο διδάσκεται χωρίς αλλαγές εδώ και πολλά χρόνια δημιουργώντας στάσιμες συλλογικές εικόνες και νοήματα. Το κύτταρο, το σαλιγκάρι και η κυρίαρχη αναπαράσταση του ανδρικού σώματος.

Τι είναι εντέλει αυτό που διδάσκεται στο ελληνικό σχολείο για το φαινόμενο της ζωής και με ποιο τρόπο ελέγχεται;Ποιες αναπαραστάσεις χρησιμοποιούνται στα σχολικά μας βιβλία και τι νοήματα παράγουν αυτές; Τι συμπεριλαμβάνεται και τι αποκλείεται;

Σε μια εποχή οικολογικού συναγερμού και ανάγκης για περιβαλλοντική ενσυναίσθηση και απομάκρυνση από το κυρίαρχο ανθρωποκεντρικό μοντέλο ανάγνωσης της φύσης,σύγχρονες θεωρίες ανοίγουν συζητήσεις τόσο πάνω στις δυσδιάκριτες συνοριακές γραμμές μεταξύ της έννοιας της ζωής και του τεχνολογικού πολιτισμού (Haraway, Braidotti) όσο και στην απόδοση υποκειμενικότητας και αυτενέργειας όχι μόνο στα ―ανθρώπινα και μη― μέλη του οργανικού αλλά και του ανόργανου κόσμου (Bennet).Η ανθρώπινη φύση διευρύνεται ώστε να συμπεριλαμβάνει νέες τεχνολογίες και σώματα που δεν καθορίζονται πια από παραδοσιακές έμφυλες αναπαραστάσεις, απελευθερωμένα από προσδιοριστικούς λόγους και θεωρίες.

Μέσα από όλα αυτά οι προϋπάρχουσες ιδέες της φύσης και του φυσικού αναδεικνύονται ως κατασκευές που αλληλοσυνεπάγονται θεολογίες εξυπηρετώντας σχέσεις εξουσίας.Η φύση όμως έχει πάψει να είναι αυτό που ήταν. Απέναντι σε όλες αυτές τις νέες, διευρυμένες και επείγουσες αναγνώσεις του κόσμου, πόσο αποτελεσματικό μπορεί να είναι ένα σύστημα παιδείας θεμελιωμένο σε ταξινομήσεις, ορισμούς και δυιστικές αναπαραστάσεις και μάλιστα με κυρίαρχο το αντρικό σώμα;

Η ισχυρή τυπολογία του διαγωνίσματος αποκαλύπτει στοιχεία από τον λόγο που παράγεται σε ένα σχολικό περιβάλλον και στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ένα σύστημα ταξινόμησης λόγων και μία ιεραρχία ρόλων που τηρείται με αυστηρότητα . Αν εξαιρέσει κανείς το μέγεθός του και την αποκλίνουσα σφραγίδα της ελληνικής κυβερνήσεως, το έργο κυριολεκτεί. Καλεί προς ανάγνωση αλλά και προς απάντηση. Στο τέλος ο καλλιτέχνης και ο καθηγητής, το ίδιο πρόσωπο, υπογράφουν και μας εύχονται καλή επιτυχία.

Το έργο όπως και το περιεχόμενό του διαγωνίσματος παραμένει άλυτο.

This is a scheduled exam in biology, addressed to students of a Greek high school of our time. It tests the introductory knowledge they acquire about the phenomenon of life.

The schoolbook’s first chapter asks What is life? and the whole teaching material is devoted to its features: definitions, classifications, examples, and illustrations. The dominant example is man. The book has been taught without change for many years, creating inflexible collective images and meanings: the cell, the snail, and the dominant representation of the male body.

What is actually taught in Greek schools about the phenomenon of life and how it is controlled?  What representations are used in our textbooks, and what meanings do they produce? What is included and what is excluded?

At times of ecological alarm and an urgent need for environmental empathy and quitting the dominant anthropocentric model of approaching nature, contemporary theories open new discourses both on the indistinct borderlines between the concept of life and technological culture (Haraway, Braidotti) and on attributing subjectivity and agency not only to ―human or non-human― members of the organic but also the inorganic world (Bennet). Human nature has been expanding to include new technologies and bodies no longer defined by traditional gendered representations, freed from deterministic reasons and theories. Through all this, pre-existing ideas of “nature” and the “natural” emerge as constructions that interrelate theologies serving power relations.

But nature is not what it was anymore.

In light of these new, expanded, and urgent worldviews, how effective can an educational system be when it relies solely on classifications, definitions, and dualistic representations, with the male body as the dominant figure?

The strong typology of the exam reveals elements of the discourse produced in a school environment and by the Greek education system, a discourse classification system and a strictly followed hierarchy of roles.

Except for its size and the Greek government’s deviating stamp, the artwork is literal. It calls for reading but also for answering. In the end, the artist and the professor, the same person, sign and wish us good luck.

The artwork, as well as the content of the exam, remains unsolved.